De Historie
In 1778 krijgt de Amsterdamse ondernemer Adriaan de Boois van de gemeente Haarlem toestemming om een windmolen te bouwen. Hij zet zijn industriemolen op de onderbouw van de oude Goê Vrouwtoren dichtbij het centrum van de stad. Hierdoor steken de wieken hoog boven het Spaarne uit en vangen ze ieder zuchtje wind. Op 19 mei 1779 wordt stellingmolen De Adriaan geopend. De Boois maalt er jarenlang tufsteen tot tras. Ook schelpen en eikenschors worden vermalen.
In 1802 wordt De Adriaan aan een tabakshandelaar verkocht, die er tot 1865 tabaksrollen tot snuif maalt. Opnieuw verandert de molen van eigenaar en functie. Hij wordt omgebouwd tot een wind- en stoomkorenmolen. Vanaf die tijd wordt er in de molen koren gemalen.
In 1925 wordt De Adriaan door De Vereniging De Hollandsche Molen gekocht. Het malen van meel gaat door totdat de molen in 1930 door een storm zware schade oploopt. Op 23 april 1932 gaat hij in vlammen op. Duizenden Haarlemmers kijken machteloos toe. Het nablussen duurt nog dagen.
De herbouw
De bevolking van Haarlem wil De Adriaan terug; de laatste stadsmolen van Haarlem verdient zijn eigen plek aan het Spaarne. Door de crisisjaren en de Tweede Wereldoorlog maakt de politiek andere keuzen. De Vereniging Haerlem en de Vereniging De Hollandsche Molen blijven ijveren voor herbouw. In 1953 hoopt men de molen te herbouwen met het idee er een café-chantant in onder te brengen. Dat initiatief mislukt.
In 1963 wordt de gemeente Haarlem eigenaar van de grond waarop de molen heeft gestaan en neemt ook een herbouwplicht op zich. Die laatste belofte raakt in de jaren daarna in de vergetelheid. Dan wordt in 1991 de Stichting Molen De Adriaan opgericht die de herbouw van de molen als doelstelling heeft. In 1996 ontdekt de voorzitter van de Stichting in oude archiefstukken de passage over de herbouwplicht.
De gemeente stelt onder druk van diverse organisaties één miljoen gulden beschikbaar voor herbouw van De Adriaan. De totale kosten bedragen 2,5 miljoen gulden. De steun van de Europese Unie en diverse subsidies brengen de uitvoering van de bouwplannen dichterbij. Het bedrijfsleven, sponsors en inwoners van Haarlem brengen gezamenlijk in geld en natura ca. fl. 900.000,- op tafel.
- Op 21 april 1999 wordt de eerste paal geslagen.
- De afdeling restauratie van het bureau Bouwkunde, Monumentenzorg en Archeologie voert de herbouw van de molen uit.
- De stenen onderbouw wordt als werkervaringsproject gebouwd door de Stichting Jeugdwerk Kennemerland.
- De molen zelf is gebouwd door het Molenmakers-bedrijf de firma C. Poland uit Oterleek.
- Op 23 april 2002, 70 jaar na de brand, wordt De (nieuwe) Adriaan feestelijk geopend.
Wilt u een fotoreportage zien over de herbouw van De Adriaan? Ga dan naar het knopje "links" en klik op de link naar de website van Peter Holthuizen.
Benneke
Bekijk het volledige vrienden overzicht
